ابهام در فرجام بزرگ‌ترین معامله تاریخ بورس تهران

گروه بورس- علیرضا باغانی:در شرایطی که بیش از 4 ماه از انجام معامله بلوک 5/30درصدی فولاد خوزستان می‌گذرد، هنوز خریدار آن در هیات‌مدیره این فولاد‌ساز بزرگ حضور ندارد و هیچ خبری از برنامه‌هایی که برای این شرکت بزرگ فولادی داشت، نیست.

هر چند با افت 70 درصدی قیمت جهانی فولاد و کاهش ارزش سهام فولاد خوزستان به محدوده قیمتی 500 تومان یعنی یک‌چهارم نرخ انجام شده معامله عمده، تحلیل‌گران و فعالان بازار سرمایه بی‌خبری از سهامدار عمده جدید «فخوز» یا به تعبیری واضح‌تر آفتابی‌ نشدن آن در این شرکت را به موضوعات یاد شده و روند نزولی قیمت‌ها نسبت می‌دهند. اتفاق‌هایی که حتی موجب تقویت این شایعه شده که جابریان قصد کناره‌گیری از این معامله و پس دادن بلوک 5/30درصدی «فخوز» را به دولت دارد، اما در ظاهر همزمان با انجام این معامله، در مدت این 130 روز اتفاق‌هایی رخ داده که هیچ یک از آنها رسانه‌ای نشده است.
اتفاق‌هایی که در آن جابریان که با خرید بلوک 5/30 درصدی «فخوز» هم‌اکنون در زیان قرار دارد و برای پرداخت اقساط 142 میلیارد تومانی آن احتمالا با مشکل مواجه است، مدعی نیست، بلکه دولت در این رابطه شائبه‌هایی را مطرح کرده که اساسا انجام این معامله و جابه‌جایی که پس از آن باید انجام گیرد را با ابهام‌های فراوانی مواجه کرده است. براساس اخبار رسیده، پس از گذشت چند روز از معامله، بحث‌هایی در رابطه با این معامله مطرح شد که حکایت از آن داشت که یکی از مدیران سابق دولت در خریداری بلوک «فخوز» نقش داشته است. این شائبه زمانی شدت گرفت که یکی از مراجع نظارتی کشور در نامه‌ای از عرضه‌کننده سهام خواست تا به این موضوع پاسخ دهد. عرضه‌کننده این سهام هم ظاهرا در نامه‌ای خطاب به این نهاد نظارتی اعلام کرد که هیچ یک از مدیران دولتی در معامله بلوک 5/30درصدی فولاد خوزستان نقشی نداشته و این عرضه توسط خصوصی‌سازی و در چارچوب قوانین بازار سرمایه و طی تشریفات قانونی انجام شده است. پس از این نامه‌نگاری‌ها که طی آن مشخص شده این معامله به دور از هیچ شائبه‌ای طی رقابت قانونی خریداران در بورس اوراق بهادار انجام شده است، خریدار جدید به‌رغم روند نزولی قیمت جهانی فولاد، خود را برای ورود به هیات مدیره «فخوز» آماده کرده و نسبت به پرداخت بخش نقدی این معامله 1364میلیارد تومانی اقدام کرد.
اما این پرداخت نقدی معامله هم مناقشه جدیدی ایجاد کرد تا جایی که ظاهرا خریدار جدید از 273میلیارد تومانی که باید به عنوان 20درصد بخش نقدی معامله پرداخت می‌کرد، 173میلیارد تومان پرداخت کرده و برای پرداخت 100میلیارد تومان دیگر نیز اعلام کرده از فولاد خوزستان و دولت رقمی معادل مبلغ باقی‌مانده ذکر شده طلب‌کار است و معادل آن فولاد و ... در اختیار دولت قرار داده است.
در این شرایط خبری از سرانجام این مناقشه در دسترس نیست، ولی قطعی شدن معامله از سوی بورس و ثبت 273میلیارد تومان پس از گذشت 30روز در حجم معاملات بازار سرمایه حکایت از حل شدن این موضوع دارد. هرچند این پایان مناقشه‌ها و مجادله‌های معامله بحث برانگیز فولاد خوزستان نبود. جابریان که قبل از مجمع فولاد خوزستان‌، پس از 9روز رقابت نفس‌گیر توانسته بود 5/30درصد از سهام یکی از فولاد‌سازان بزرگ کشور را از آن خود کند، به صورت قانونی، مالک سود تقسیم شده در مجمع سال 86 این شرکت محسوب می‌شود. اما پرداخت سود آن نیز از سوی دولت با مشکل مواجه شده و خریدار جدید از DPS «فخوز» بهره‌ای نبرده است.
در حالی که با توجه به تقسیم 65تومان سود به ازای هر سهم در مجمع «فخوز» خریدار جدید باید سودی حدود 44میلیارد تومان را دریافت کند که تاکنون ظاهرا نتوانسته از سود قانونی خود بهره‌مند شود.
این در شرایطی است که در آن زمان موضوع سود تقسیم شده در مجمع به بحث مهمی بین خریداران تبدیل شده بوده و حتی ادامه رقابت می‌رفت که به تعویق برگزاری مجمع بیانجامد.
اخبار رسیده دیگر از جریان معامله عمده «فخوز» حاکی است، دردسرهای خریدار جدید تا این جا ختم نشده و جابریان برای کسب دو کرسی از هیات مدیره این شرکت فولادسازی هم با چالش‌های فراوانی مواجه شده است.
او که باید هر 6 ماه یک بار بابت خرید خود، رقمی معادل 142میلیارد تومان بپردازد، در پاسخ به درخواست‌هایی که مبنی بر معرفی دو عضو در هیات مدیره «فخوز» پس از پرداخت نقدی داشت، با شرایطی مواجه شده که اساسا ورود به هیات مدیره «فخوز» را برایش دشوار کرده است.
شرایطی با این مضمون که باید اعضای مورد معرفی برای هیات مدیره «فخوز» از سوی دولت گزینش شوند، حال آنکه این شرکت پس از انجام این معامله خصوصی شده و خریدار بابت این خرید خود زیر بار تعهد مالی معادل 1364میلیارد تومان رفته است.
همه این اتفاق‌ها که بلاتکلیفی این شرکت فولادسازی را منجر شده و در شرایط روند نزولی قیمت‌ها بر ناآرامی‌های بازار فولاد با توجه به جایگاه «فخوز» در صنعت دامن زده است، محمد جابریان را بر آن داشت که در نهایت با ارسال نامه‌ای به سازمان خصوصی‌سازی به عنوان عرضه‌کننده سهام خواستار رفع موضوعات مورد مناقشه یا پس دادن این بلوک 5/30درصدی شود. اخبار تایید نشده حاکی است که جابریان در این نامه درخواست کرده که بتواند بدون هیچ مشکلی وارد هیات‌مدیره «فخوز» به همراه یک عضو دیگر شود و DPS ا44میلیارد تومانی متعلق به خود را نیز دریافت کند.
ضمن اینکه مطالبات وی از فولاد خوزستان هم جایگزین بخشی از پرداخت نقدی تعهد شده به دولت تلقی ‌شود یا این که سازمان خصوصی‌سازی بلوک 5/30درصدی خود را پس گیرد.
جابریان با وجود افت قابل توجه ارزش سهام این شرکت در بورس از 4هزار و 473میلیارد تومان (5/4میلیارد دلار) به‌یک‌هزار و 121میلیارد تومان (2/1میلیارد دلار) ظاهرا همچنان بر خرید خود اعتقاد داشته و با نگاه بلندمدت به آینده خرید خود در زمان احتمالی رونق قیمت‌ها می‌اندیشد، اما برخوردهای انجام شده با وی به عنوان کسی که بزرگ‌ترین معامله تاریخ بورس تهران را رقم زد، وی را تا بدان جا برده که اعلام کرد در صورت عدم رفع بلاتکلیفی، شکایت به مراجع قضایی خواهد برد.
پیش از این شایعات بازار از کناره‌گیری جابریان از انجام این معامله عمده با توجه به کاهش قابل توجه قیمت جهانی فولاد و به تبع آن قیمت سهام این شرکت تا سطح 5113 ریال حکایت داشت، حال آنکه او سهام را با قیمت 20هزار و 403ریال خریداری کرده بود.
خریدار جدید در صورت انصراف از خرید خود باید رقمی حدود 27میلیارد تومان معادل 3درصد از ارزش معامله را به عنوان جریمه پرداخت کند، البته شرایط فسخ معامله مشخص نیست و شاید برای منتفی کردن آن شرایط سخت‌تری وجود داشته باشد.
در صورتی که این معامله فسخ شود، اگر دولت مجددا تمایل به عرضه بلوک «فخوز» داشته باشد، خریداران می‌توانند با یک‌چهارم قیمت معامله شده در رقابت جدید حضور پیدا کنند.
محمد جابریان مالک شرکت آرین فولاد سهند در هشتم تیرماه سال جاری توانست در شرایطی که قیمت بیلت در LME معادل 1100دلار بود، پس از رقابت‌های 9روزه با اشخاص حقوقی همچون تامین‌اجتماعی، مهر اقتصاد ایرانیان، کنسرسیوم سنگ‌آهنی‌ها، بنیاد مستضعفان و ... صاحب 5/30درصد از سهام فولاد خوزستان شود، حال آنکه اکنون قیمت بیلت در LME زیر 300دلار قرار دارد و در داخل کشور هم این محصول در حدود 450دلار معامله می‌شود.
ماراتن نفس‌گیر «فخوز» در روز 27 خردادماه پس از کاهش 5درصدی عرضه از سوی دولت و اعطای آن به عنوان سهام ترجیحی به کارگران شرکت، با قیمت 10942ریال کلید خورد و بعد از 9روز رقابت با 5/86درصد افزایش نسبت به روز نخست با قیمت 20403ریال خاتمه یافت.
ارزش عرضه بلوک 5/30درصدی «فخوز» در روز نخست رقمی معادل 732میلیارد تومان بود که در نهایت با انجام این معامله به 1364میلیارد تومان رسید و در پی آن ارزش روز این شرکت بورسی نیز به سطح 4473میلیارد تومان بالغ شد. محمد جابریان چند روز پس از موفقیت در این معامله تاریخی در گفت‌و‌گویی با دنیای اقتصاد اعلام کرده بود که با همراهی 7برادر و جمعا 21نفر از پسرعموهایش فولاد خوزستان را خریداری کرده و تمام منابع خرید این بلوک نیز از سوی خانواده وی تامین شده و به طور قطع برای تهیه پول این معامله، از فردا با کیف سامسونت مزاحم وزیر و وکیل نخواهد شد، چون قرار است طی یک فرآیند بلندمدت کل مبلغ معامله پرداخت شود.
وی گفته بود که در پی سرمایه‌گذاری مجدد در مجتمع فولاد خوزستان است و براساس تحلیل‌های فراوان وارد میدان رقابت «فخوز» شده است.
جابریان ادامه داده بود که بدون شک رقابت بخش عمومی و دولتی در بالا رفتن ارزش بلوک نقش بسزایی داشته است که مورد نظر ما نبود. با این حال معتقدم که اراده‌ای صورت گرفته و براساس هدفی این کار انجام شده است و خرید سهام فولاد خوزستان دلایل زیادی دارد.