تعاریف

کتابداران کارکنانی حرفه ای هستند که به گزینش، فراهم آوری، سازماندهی و اشاعه ی اطلاعات و مدیریت خدمات کتابخانه می پردازند.

کتابداران خط مشی ها وخدمات لازم برای تامین نیازهای کاربران خدمات اطلاع رسانی و کتابخانه را به وجود می آورند. این خط مشی ها و خدمات از جمله عبارتند از توسعه ی مجموعه، سازماندهی منابع، ارائه ی مشاوره و کمک به کاربران در بازیابی اطلاعات و ایجاد سیستم هایی که برا ی تامین دسترسی کارآمد به اطلاعات و به منابع کتابخانه طراحی شده اند. وظیفه ی کتابدار، توجه به امر مدیریت، برنامه ریزی، تدوین و به کارگیری خط مشی ها نیز هست. کتابدار به طراحی، برنامه ریزی، سازماندهی، اجرا، مدیریت و ارزیابی

خدمات و سیستم های کتابداری و اطلاع رسانی می پردازد. این کارها مستلزم اقداماتی از قبیل موارد زیر است:

1. تحلیل نیازهای جامعه ی زیر پوشش کتابخانه به اطلاعات و منابع اطلاعاتی
2. پاسخگویی به درخواست های اطلاعاتی و مرجع
3. کمک به خدمتگیران در استفاده از اطلاعات ومنابع کتابخانه
4. بودجه بندی
5. ایجاد و نگهداری پایگاههای اطلاعاتی مربوط به نیازهای کتابخانه
6. طراحی مناسب ترین سیستم ها و خدمات کتابداری و اطلاع رسانی برای بر آوردن آن نیازها
7. طراحی سیستم های کنترل گردش کتاب
8. تدوین و اجرای خط مشی هایی برای ارائه ی خدمات
9. ابداع سیستم ها و شیوه هایی برای فراهم آوری منابع کتابخانه
10. اداره و هدایت سیستم های کتابداری و اطلاع رسانی
11. فهرستنویسی و رده بندی بنیادی منابع کتابخانه
12. ترویج ]و تبلیغ [ خدمات کتابخانه
13. بررسی، ارزیابی، جرح وتعدیل خدمات کتابداری و اطلاع رسانی با توجه به میزان پاسخگویی آنها به نیازهای خدمتگیران و همخوانی آنها با معیارهای کنترل کیفی
14. گزینش اطلاعات برای برآوردن نیازهای خدمتگیران
15. گزینش، ارزیابی، مدیریت و آموزش کارکنان
16. برنامه ریزی راهبردی

 تکنیسین های کتابخانه کارکنان نیمه حرفه ای هستند که کتابداران را در ارائه ی خدمات کتابداری و اطلاع رسانی پشتیبانی می کنند.

تاکید اصلی کار تکیسین های کتابخانه، عملیات و نگهداری یا کنترل سیستم های موجود می باشد، که سیستم های فراهم آوری، دسترسی، سازماندهی، گردش مواد، و مراقبت از مواد کتابخانه را شامل می شوند. در سطوح بالاتر، تکنیسین کتابخانه ممکن است مسئول عملیات یک کتابخانه ی کوچک تحت نظارت عمومی یک کتابدار، یا مدیر یک بخش از یک کتابخانه ی بزرگ باشد.

کتابداران و تکنیسین ها وظایف متفاوتی در کتابخانه برعهده دارند. کار کتابداران حول محور مدیریت، هدایت و تدوین و اجرای خط مشی ها می گردد، وظایف تکنیسین های کتابخانه عمدتا عملیاتی است.

کمک کتابداران کارکنان پشتیبانی هستند و نیازی به داشتن صلاحیت های رسمی کتابداری ندارند. وظایف کمک کتابداران نوعا عبارتند از کارهای معمول گردش مواد و امورعملیاتی کتابخانه مثل قفسه چینی، فرآوری نهایی، ورود داده ها، بایگانی ، امور منشیگری و رسیدگی به کارهای غیر تخصصی. ماهیت کار کتابخانه ی عمومی، مستلزم مهارت های سطح بالای بین شخصی و ارتباطی است.

گزاره های موضوعی       

 سطح بندی، ویژگی ها و ترکیب مهارتی کارکنان، عوامل عمده ای هستند که بر مناسبت و کیفیت کار یک کتابخانه موثرند. اگر کارکنان کتابخانه ی عمومی دارای آموزش های رسمی کتابداری و تجربه های گوناگون باشند، بیش ترین آمادگی برای برنامه ریزی واداره ی کیفی ترین خدمات کتابخانه ای با ارائه ی یک استاندارد منسجم ویکدست در خدمات، در عین رعایت با صرفه ترین ساختار را دارند. تعداد و ترکیب کارکنان، متاثر از چند متغیر مختلف است. این متغیرها شامل عواملی مثل تعدادشعبه های کتابخانه و/یا کتابخانه های سیار و تنوع در تراکم جمعیتی می باشند.

استاندارد ها

سطح سرانه ی پیشنهادی در باره ی کارکنان

تعداد و ترکیب کارکنان متاثر از چندین عامل و بسته به متغیرهای گونانگون است. استانداردهای زیر، رهنمودهای عامی را در سطوح سرانه ی کارکنان ارائه می دهند.

1. به ازای هر 3000 نفر ]از کاربران کتابخانه [ باید یک کارمند تمام وقت، برای ارائه ی سطح مناسبی از خدمات، استخدام شود.
2. به ازای هر 10000نفر ]از کاربران کتابخانه [ یا کسری ازآن، یکی از کارمندان تمام وقت باید کتابدار باشد.

سطوح کارکنان، ویژگی ها و ترکیب مهارتی آنان عوامل عمده ای هستند که بر مناسبت و کیفیت خدمات کتابخانه اثر می گذارند.

سنجیدن با کتابخانه های هم اندازه ]وهمسان[ و باویژگی های مر تبط، مبنایی برای محاسبه ی سطوح کارکنان و دفاع از این سطح بندی به دست خواهد داد.هرچند که در نتیجه ی عوامل شخصی، افراد با ویژگی ها و تجربه ی مشابه ممکن است ظرفیت های متفاوتی داشته باشند، اما اگر کارکنان کتابخانه دارای آموزش رسمی کتابداری و تجربه های گوناگون باشند، بیش ترین آمادگی برای برنامه ریزی واداره ی کیفی ترین خدمات کتابخانه ای وارائه ی یک استاندارد منسجم و یکدست در خدمات، در عین رعایت با صرفه ترین ساختار را خواهند داشت .