تکرارهای پراکنده توالیهای تکراری DNA می باشند که  در مناطق  پراکنده  ژنمی جای گرفته اند. آنها را mobile element  یا transposable elements می نامند. همانطور که در فصل 8 بخش D گفته شده ، توالی DNA ممکن است در یک جایگاه متفاوت در هنگام همانندسازی DNA کپی  شده باشد. بعد از نسلهای متمادی این توالیها (بخش تکراری) می توانند به مناطق گوناگون  انتشار یابند. Mobile element ها اولین بار توسط Barbara McClintock در سال 1940 در مطالعات  بر روی ذرت کشف شد. سپس آنها در تمام ارگانیسمها کشف شدند. در پستانداران ، معمولترین mobile element ها LINEs و SINEs هستند.

جدول3-g-1 . مثالی از mobile element ها

LINEs

LINEs خلاصه (long Interspersed Nuclear Elements ) عناصربلند پراکنده شده هسته ای می باشد. سازماندهی آن در زیر نشان داده شده است.

شکل3-g-2  . سازماندهی اصلی LINEs . ORF1 و ORF2 هر دو open reading frame می باشند. پروتینی که محصول ORF1 است p40 نامیده می شود. که عمل آن معلوم نمی باشد. ORF2 آنزیم ریورس ترانسکریپتاز(reverse tranase)   را کد می کند که جهت  تکثیر دیگر عناصر در جاهای دیگر ضروری می باشد. مناطقی که با رنگ قرمز نشان داده شده است Dierct repeat ها می باشند . تمامی  mobile element ها دارای direct repeat  می باشند که در فصل 8 توضیح داده خواهد شد.

شکل3-g-3  . مقایسه بین تکرارهای مستقیم (direct repeat) و تکرارهای معکوس  (inverted repeat) . تکرارهای مستقیم دارای توالی یکسان در جهت یکسان می باشند. تکرارهای معکوس دارای دارای توالی مکملی در جهت مخالف می باشند.

رایجترین LINE ها در انسان خانواذه L1 می باشند. ژنوم انسان از 60000 تا 100000  عنصر L1 تشکیل شده است.

SINEs

SINE خلاصه (Short intersperspered Nuclear Element) عناصر کوتاه پراکنده شده هسته ای  می باشد.

طول آنها 300 جفت باز می باشد. در انسان فراوانترین SINE ها خانواده Alu می باشند. ژنوم انسان دارای 700000 تا 1000000 مکان Alu می باشد. گرچه اکثر LINE ها و  SINE ها در مناطق extragenic  هستند برخی از آنها در اینترونها جای دارند. برای مثال ، ژن رتینوبلاستومای انسانی (RB gene) 180 کیلو جفت باز است و از 27 آکسون تشکیل شده است. اینترونهای آن از تعداد زیادی Alu و تعداد کمی L1 تشکیل شده است.

سایت:

Barbara McClintock and Jumping Genes - From Cold Spring Harbor Lab

Alu Insertion Polymorphism - From Cold Spring Harbor Lab