در 45 کیلومتری جنوب شرقی شهر شوش یکی از اعجب انگیزترین آثار باستانی جهان متعلق به 3200 سال پیش مشهور به زیگورات چغازنبیل وجود دارد . چغازنبیل به ساختمان طبقاتی معبد ایلامیان که توسط اونتاش گال پادشاه این قوم در سال 1250 قبل از میلاد ساخته شد اطلاق می شود که این شهر را دور اونتاش نیز می نامند. این شهر متشکل از سه حصار تودرتوی خشتی است. دروازه این شهر در قسمت شرقی بنا واقع شده است. در حد فاصل حصار اول و دوم کاخ های شاهی و آرامگاه سلاطین قرار دارند. در حد فاصل حصار دوم و سوم آثار و بقایای تصفیه خانه آب مربوط به آن دوره است و در مرکز حصار سوم معبد چغازنبیل قرار دارد. ابعاد معبد اصلی 105*105 متر است و تمام ساختمان از 5 طبقه ساخته شده است که امروزه حدود 5/2 طبقه آن باقی مانده است. ارتفاع این بنا 53 متر بوده و امروزه حدود 25 متر آن باقی مانده است.
چغازنبیل به بنای زیگورات محدود نمی شود بلکه مشتمل به حصاری است که با وسعت 800*1200 متر حول یک مجموعه گرد آمده است . محوطه مقدس چغازنبیل از طریق هفت دروازه با محیط اطراف ارتباط دارد . در درون این مجموعه سه معبد با حیاطهای سنگ فرش وانبارهای متعدد آلات وادوات جنگی قرار دارد .
نکته قابل توجه در ساخت این بنا این است که تمامی طبقات این بنا بروی خاک بکر قرار گرفته اند.
این معبد در سال 640 پیش از میلاد به دست آشور بانیپال ویران شده است.
عملیات باستان شناسی این بنا در سال 1325 آغاز شد و تا سال 1341 ادامه داشت . باستان شناس و تاریخ نگار معروف گیرشمن به همراه همسرش در حفاری های آن شرکت داشتند.
چند وقت پیش از طرف یکی از شرکت های وابسته به شرکت نفت قرار بود TNT در اطراف آن کارگذاشته و برای نفت، لرزه نگاری شود که جلوی آن گرفته شد.
