به یاد خدا

 

به  عنوان معلم باید عمیقاً  باور داشته باشیم که هر دانش آموز قابلیت رشد و یادگیری را دارد به شرط آنکه ما ابزارهای سنتی ارزشیابی را که بدون توجه به تفاوتهای فردی، فقط به دنبال نقطه ضعف هاست رها کنیم و ابزاری بسازیم که توانایی ها را شناسایی کند و به     دانش آموز اعتماد به نفس بخشد و زمینه را به گونه ای مهیّا کنیم که نمره گرایی از بین  برود  و  معلم و دانش آموز و اولیا همه به دنبال  کیفیت کار  باشند نه کمیت.

 

بسیاری از معلمان نگران  اتمام برنامه های درسی خود هستند بدیهی است بخشنامه ها و  دستورالعمل های اداری و اجرایی در تولید این  نگرانی  نقش عمده دارند و باعث افت    کیفی کار آنان می شود. برای رفع این نگرانی باید چاره اندیشی کرد تا کیفیت فدای کمیّت نشود.[1][1]

 

 

 

ارزشیابی:

 

هر کاری  که قضاوتی به همراه داشته  باشد ارزشیابی است که بعضی از مواقع   سنجش و  ارزشیابی معادل به کار می  روند، اما به  واقع هم  معنا نیستند. سنجش، اندازه گیری عملکرداست و مشتمل بر قضاوت نیست و این نقش بر عهده ی ارزشیابی است.[2][2]

 

در واقع امتحان نوعی ارزشیابی است که  طبق  اصول  معینی انجام می  شود  و وسیله ای برای توصیف تغییر رفتار دانش آموز در جهت اهداف آموزش و  پرورش وکمک به بهبود یادگیری  است  که 7 هدف اساسی را به دنبال دارد.

 

1- کمک به یادگیری دانش آموز

 

2- کمک به یادگیری دانش آموز  برای آشنایی  باهدفهای آموزشی – درسی

 

3- برانگیختن رغبت و  علاقه ی دانش آموزان به یادگیری

 

4- تصمیم  گیری برای شروع مراحل بعدی تدریس

 

5-اصلاح روش تدریس

 

6- ارتقا و طبقه بندی دانش آموزان

 

7- تصحیح نتایج فعالیّت های فراگیران و دادن  بازخورد به آنها.[3][3]

 

هدف ارزشیابی خدمت به آموزش است، نه در کمین نشستن  برای غافلگیر کردن دانش آموز و محک زدن او با معیار آنچه «نمی داند» فرهنگ  موفقیّت رامی توان با کاربرد روش  صحیح  در آموزش و ارزشیابی بر فضای کلاس غالب کرد. [4][4]

 

اطّلاعات حاصل از سنجش و  ارزشیابی مستمر هر دانش آموز باید به این پرسش  معلم         پاسخ دهد که این دانش آموز درکجا قرار دارد و من برای پیشرفت او چه میتوانم بکنم؟ نه اینکه معلم نتیجه گیری کند که مثلاً این دانش آموز  زیرحد متوسط یا کند ذهن یا تیزهوش  است.[5][5]

 

مواردی که در ارزشیابی ها با ید رعایت کرد:

 

1- آنچه که ارزش اندازه گیری داشته باشد.

 

2- ارزیابی دانش پایه  و عمیق

 

3-  توانایی تفکر، درک و استدلال علمی

 

4- تعیین حدودی که فراگیران درک کرده اند

 

5- هم توجه به فرآیند و فرصت یادگیری و هم به نتیجه نهایی.

 

6- استمرار ارزشیابی

 

7- سنجش توان کار گروهی و  انفرادی[6][6]                

 

دسته بندی ارزشیابی  های آموزشی

 

1- آغازین         2- تکوینی  3- تشخیصی   4- پایانی  (تراکمی)

 

 

 

 

 

اهمیت ارزشیابی تکوینی  

 

ارزشیابی جز جدایی ناپذیر و اساسی در فرآیند  یاددهی، یادگیری است به طوری  که اگرمعلم شکل  اجرای آن را  هرگونه انتخاب کند اندکی از آثار آموزشی آن نمی کاهد.[7][7]

 

به  علّت  اهمیّت این  ارزشیابی در توصیف داده ها و رفتارها در این بحث به آن می پردازیم.

 

- نظارت معلم بر تحقّق انتظارات آموزشی وپرورشی  بخش های گوناگون هر مطلب  آموزشی.

 

- هدایت مداوم یادگیری دانش آموزان بر اساس توانایی هایشان به سمت تحقّق انتظارات آموزشی و  پرورشی.

 

- اصلاح بهبود روش های آموزش  و پرورش اعمال شده در کلاس درس.

 

- کشف راهکارهای متناسب بارشدهردانش آموز تا او بتواند از مرز کنونی توانایی هایش فراتر رود.

 

- پی بردن  به  جریان  های روان شناختی مؤثر در یادگیری دانش  آموزان و ارائه  ی بازخور لازم و  مناسب.

 

- آگاهی از چگونگی تشکیل  ساختارهای  ذهنی مربوط به دانش، مهارتها و نگرش اکتسابی و چگونگی فرآیند و نحوه  ی  استفاده از آن در حل مسائل در شرایط و  موقعیّت جدید.

 

- ارائه  بازخورد لازم به  دانش آموزان در مورد  فعالیّت ها  و کوشش های                     آموزش وپرورش به منظور ایجاد توجه لازم و افزایش و  علاقه به فعالیت ها در آنان.

 

- انطباق روش،  برنامه، وسایل و منابع آموزشی  با نیازهای دانش آموزان.

 

- کشف شکاف بین انتظارات آموزشی و پرورشی با دانش، فهم، مهارت  و.... دانش آموزان و کمک به آنان برای کاهش این فاصله.

 

- آگاهی معلم از اینکه در کلاس درس چه موضوعی راآموزش  داده است  و  این که                کدام قسمت از آموزش به کار بیشتر نیاز دارد.

 

در واقع تفسیر نتایج ارزشیابی تکوینی به  این منظور انجام می شود که مشکلات،                 نارسایی هاو بدفهمی های یادگیری هر یک  از دانش آموزان مشخص شود. و نیز                روشهای مناسب برای رفع آنها را به معلم و دانش آموز نشان دهد.

 

به بیانی دیگر، نتایج این نوع  ارزشیابی پیشرفت  تحصیلی،  فرضیه هایی را در اختیار معلمان به عنوان پژوهشگران  آموزشی قرار می دهد تا با توجه به آنها به رفع بدفهمی ها،  نارسایی ها،  و مشکلات احتمالی یادگیری  دانش آموزان، (زمانی که فعالیّت ها و کوشش                        آموزش و پرورشی در جریان هستند) اقدام کنند. [8][8]

 

 

 

 

 

فواید ارزشیابی تکوینی

 

اجرای راهبردهای ارائه شده در کلاس درس طی دوره و زمان آموزش،  این فواید را برای دانش آموزان به همراه خواهد داشت.

 

- کسب مهارتهای بحث و گفت وگو

 

- کسب  مهارت های مربوط به ارتباطات بین فردی

 

- مشارکت در فعالیّت های گروهی

 

- ایجاد انگیزه برای مطالعه و یادگیری

 

- کسب مهارت های مطالعه ی درست

 

- توجه به موضوع مورد مطالعه

 

- تلفیق مهارت های شنیدن،خواندن،  تفکر ونوشتن

 

- تثبیت یادگیری  از طریق مرور کردن، سؤال و  جواب، یافتن جواب و...

 

- درک ارتباط بین مطالب خوانده  یا شنیده شده

 

-ارتباط بین یادگیری های قبلی و بعدی (معنی دارکردن یادگیری)

 

- کشف انتظارات آموزشی و پرورشی

 

- شرکت فعّال در یادگیری از طریق تفکر فردی و گروهی

 

- کسب مهارت تفکر  انتقادی

 

- کنترل و مدیریت مثبت کلاس درس

 

- افزایش  اعتماد به نفس و ابراز وجود.

 

- کسب مهارت های ابراز وجود

 

- افزایش مهارت های شناختی و فراشناختی خود.[9][9]

 

چه موقع ارزشیابی معتبر  است

 

زمانی که 1- آموزش  با پژوهش همراه باشد 2- آموزش با ارزشیابی تلفیق شده باشد.

 

3- ارزشیابی  ارزشی بیش ازموفقیّت در جلسات امتحان را داشته باشد.

 

4- فعالیّت های گروهی فرد را اصل قرار دهد.

 

5- افراد را به

ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی

گزارش ارزشیابی اجرای آزمایشی ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی برخی از مناطق آموزشی کشور در سال تحصیلی 85 ـ 1384 (مرحلة سوم)

 مجری:ایرج خوش خلق  ناظر:دکتر حسن پاشا شریفی  سال تحصیلی85 ـ 1384

 چکیده : شورای عالی آموزش و پرورش براساس ششصد و هفتاد و نهمین جلسه خود در مورخ 30/8/83 دستورالعمل تغییر مقیاس کمّی (20ـ0) به مقیاس کیفی را با عنایت به رویکردهای نوین در فرایند یاددهی ـ یادگیری و شیوه‌های اثربخشی ارزشیابی صادر گرد در این رابطه دفتر ارزشیابی تحصیلی و تربیتی معاونت آموزش عمومی مأموریت یافت تا براساس مصوبه مذکور کلیات طرحی را با عنوان «ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی» تدوین و برای بررسی به شورای عالی آموزش و پرورش ارسال کند.

کلیات طرح ارزشیابی توصیفی توسط کارشناسان ارزشیابی معاونت آموزش عمومی تدوین و جهت بررسی به شورای عالی ارسال شد. کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش در دویست و نود و ششمین جلسه خود در مورخ 12/6/82 آن را تصویب و به معاونت آموزش عمومی ابلاغ کرد تا براساس مفاد دستورالعمل اجرایی کمیسیون که 3 هدف و 9 ماده را شامل می‌شد، طرح ارزشیابی توصیفی را در برخی از مناطق آموزشی کشور در پایه‌های اول و دوم ابتدایی به صورت آزمایشی اجرا کند. معاونت آموزش عمومی ضمن اجرای طرح در برخی از مداس ابتدایی مناطق آموزشی کشور یک ارزشیابی درونی نیز در مورد کارکرد طرح انجام داد و نتایج آن‌را در قالب گزارشی تنظیم و به پژوهشکده تعلیم و تربیت ارسال کرده است.

گروه اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی در سال‌های 83ـ 1382 و 84ـ 1383 ، محتوای گزارش ارسالی و نیز محتوای پیشنهادة پژوهشی، مواد آموزشی و برخی از ابزارهای سنجش و دیدگاههای اولیای مدارس مشمول طرح را با اجرای دو طرح پژوهشی (طرح مرحله اول و طرح مرحله دوم) مورد ارزیابی مجدد قرار داد و شورا را از نتایج آن مطلع کرد. نتایج اجمالی ارزشیابی اجرای آزمایشی ارزشیابی توصیفی در سال‌های 83ـ 1382 و 84ـ 1383 به شرح زیر است.

1.فقدان یک پیشنهاده پژوهشی که در آن متغیرهای مستقل و وابسته تعریف و نحوة اجرا و دستکاری آنها مشخص شده باشد.

2.فقدان مبانی نظری مشخص که در آن پس از معرفی چارچوب یک نظریه خاص یا تلفیقی از نظریه‌ها، یادگیری را تعریف و ارزشیابی توصیفی را به آن ارتباط دهد.

3.ناهماهنگی و ناسازگاری بین اهداف طرح و اصول آن به سبب عدم وجود مبانی نظری محکم و مستند.

4.عدم اجرای آزمایشی طرح ارزشیابی توصیفی در سطح نمونه خرد در یک استان و اجرای آزمایشی آن در سطح کلان و ملی بدون آنکه قبلاً در ارتباط با هماهنگی عناصر طرح ارزشیابی با یکدیگر تدابیر علمی و اجرایی اندیشیده شده باشد.

5.ناکامی در فراهم آوردن شرایط مناسب برای تغییر مقیاس کمّی به مقیاس کیفی (نقص در کارنامه توصیفی)

6.ناهماهنگی در اجرای ارزشیابی توصیفی در سطح مدارس مشمول

7.ناکامی در فراهم‌آوردن شرایط مناسب برای ارایه بازخوردهای فرایندی در ارتباط با تکوین یادگیری دانش‌آموزان

8.عدم کاهش حساسیت والدین مشمول طرح نسبت به نمره

نتایج ارزشیابی جهت اصلاح طرح ارزشیابی توصیفی به شورای عالی منعکس شد تا براساس آن بانیان و مجریان طرح اقدامات لازم را به عمل آورند.

طرح ارزشیابی توصیفی در سال 85 ـ 1384 عل++++اوه بر دانش‌آموزان اول ودوم در مورد دانش‌آموزان پایه سوم ابتدایی نیز در برخی از مناطق آموزشی به صورت آزمایشی اجرا درآمد. گروه اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی از همان ابتدای اجرای طرح مذکور، پیشنهادة پژوهشی برای ارزشیابی طرح را در شورای تخصصی تدوین و در کمیسیون تخصصی پژوهشکدة تعلیم وتربیت به تصویب رساند و متعاقب آن با نظر و کمک اساتید روان‌سنجی، روان‌شناسی و برخی از کارشناسان سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی و نیز برخی معلمان مجرب و نمونه به تدوین و اجرای اولیه ابزارهای سنجش متغیرها به منظور برآورد شاخص‌های روان‌سنجی آنها اقدام کرد. سپس با توجه به حجم نمونه و استان‌های منتخب، مجریان 10 استان را جهت اجرای ابزارها به پژوهشکده دعوت کرد و با حضور ناظر محترم طرح و نیز کارشناسان و معلمان تهیه‌کننده ابزارهای سنجش، شیوه‌های

1) نمونه‌گیری از دانش‌آموزان، 2) اجرای ابزارهای سنجش، 3) تفسیر، 4) نمره‌گذاری و 5) ورود داده‌ها را به آنان آموزش داد.

 ابزارهای اندازه‌گیری در مورد 9651 دانش‌آموز، 77 نمونه مدیر، 294 معلم و 965 اولیای دانش‌آموزان مدارس مشمول (مطالعه) و غیرمشمول (مقایسه) به اجرا درآمد.نتایج ارزشیابی اجرای آزمایشی ارزشیابی توصیفی در سال 85 ـ 1384 نشان داد . طرح ارزشیابی توصیفی در تحقق برخی از اهداف پیش‌بینی شده از سوی شورای عالی و معاونت آموزش عمومی و تحصیلی موفق و در بسیاری از موارد ناموفق بوده است. در سه سال اجرای آزمایشی ارزشیابی توصیفی دومین هدف کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش یعنی ارتقای سطح بهداشت روانی از طریق افزایش بهداشت روانی محیط یاددهی ـ یادگیری کاملاً تحقق یافته است. همچنین هفتمین هدف معاونت آموزش عمومی یعنی فراهم آوردن زمینة تأکید برفرایند و کاهش تأکید بر نتایج آموزش و پرورش تا حد نسبتاً قابل قبولی تحقق یافته است. در دیگر موارد نتایج نشان داد که اکثر اهداف پیش بینی شده مهم تحقق نیافته اند و یا زمینه های تحقق آنها هنوز فراهم نشده است.

برای نمونه 1ـ بهبود نگرش دانش آموزان نسبت به یادگیری 2ـ افزایش ماندگاری ذهنی (دوام و پایداری یادگیری) 3ـ توجه به اهداف سطوح بالاتر حیطه شناختی 4ـ تعمیق یادگیری 5ـ افزایش فرصت یادگیری از طریق مشارکت والدین در امر یاددهی و یادگیری 6ـ کاهش حساسیت والدین به نمره 7ـ ارایه بازخواهی پیوسته در مورد فرایند یادگیری 8ـ ایجاد فرصت اصلاح برای دانش آموزان و معلم برای رفع کاستی های فرایند یادگیری 9ـ‌ استفاده از بازخوردهای فرایندی در مسیر بهبود یادگیری10 ـ بکارگیری ابزارهای متفاوت سنجش توصیفی از جمله این موارد هستند.

 

گزارشی از روند اجرای ارزشیابی توصیفی

زهرا حصاربانیِِ :کارشناس مسئول ارزشیابی تحصیلی و تربیتی- دفتر اموزش ابتدایی و پیش دبستانی

در دهه هفتاد هجری شمسی کیفیت آموزش ،تحت تأثیر شرایط جهانی و همچنین چالشهای پیش روی نظام آموزشی ، یکی از مسائل اساسی نظام آموزشی شدوضروری می نمود تصمیمگیرندگان و سیاستگذاران نظام در مواجهه با این مسأله به دو سؤال اساسی زیر پاسخگو باشند و برای آن چارهجویی نمایند:
1 ـ چگونه دانشآموزان بهتر یاد میگیرند؟( این سؤال به بهبود کیفیت جریان یادگیری در مدرسه توجه دارد.)
2 ـ چگونه معلمان میتوانند بهتر آموزش دهند؟ (این سؤال به بهبود کیفیت جریان یاددهی نظر دارد.)
یکی از محورهای اساسی رشته پیوند بین این دو مسأله، یعنی یادگیری و یاددهی، نظام ارزشیابی تحصیلی است. شواهد بسیاری در دست بود که نشان می داد ،ارزشیابی تحصیلی یکی از عوامل مؤثر در بهبود کیفیت این دو باشد. پژوهشها و تحقیقات هم نشان از وجود چنین تأثیری دارد.
از سوی دیگر نارضایتی از نظام ارزشیابی موجود در محافل تربیتی، کاملاً شایع شده بود. بر این اساس نگاه تصمیمگیرندگان، متوجه این حوزه و ایجاد اصلاحات در آن شد. آغاز این توجه در طرح دو نوبتی نمودن امتحانات و برجسته کردن نقش ارزشیابی مستمر بود. در همایش مهندسی اصلاحات در آموزش و پرورش توجهی به این زمینه شد و یک مقاله نیزدر این خصوص ارائه گردید. تشکیل دفتر ارزشیابی تحصیلی و تربیتی در معاونت آموزش عمومی نیز، شاهد دیگری است بر این مدعا که ارزشیابی تحصیلی به موضوعی قابل توجه برای تصمیمگیرندگان و سیاستگذاران تبدیل شده بود.
پیرو این توجه ویژه ،شورای عالی آموزش و پرورش طی رأی صادره در جلسه 674 مورخ 2/5/81 به دفتر ارزشیابی تحصیلی و تربیتی مأموریت داد تا درخصوص تبدیل مقیاس کمی (20 ـ 0) به مقیاس کیفی، مطالعاتی انجام داده، گزارش آن را به شورا ارائه دهد. دفتر ارزشیابی تحصیلی بعد از مطالعات و بررسیهای به عمل آمده، طرحی را تحت عنوان ارزشیابی توصیفی تهیه و به شورای عالی ارائه نمود. این طرح با هدف افزایش کیفیت فرآیند یاددهی ـ یادگیری، کاهش اعتبار آزمونهای پایانی و افزایش بهداشت روانی محیط یاددهی ـ یادگیری همراه با ایجاد تغییرات زیر در نظام موجود ارزشیابی تحصیلی، تهیه شد.
- تغییر مقیاس فاصلهای (20 ـ0) به مقیاس ترتیبی
- تغییر ساختار کارنامه و تبدیل آن به کارنامه توصیفی تحت عنوان گزارش پیشرفت تحصیلی
- تغییر و تنوع بخشی به ابزارها و روشهای جمعآوری اطلاعات از وضعیت تحصیلی دانشآموز، مانند : پوشه کار ، ازمونهای عملکردی ، چک لیست ، برگ ثبت مشاهدات و ...
- تغییر در رویکرد کلی ارزشیابی از ارزشیابی پایانی به ارزشیابی تکوینی و فرآیندی
- تغییر در مرجع تصمیمگیرنده در ارتقاءدانشآموزان که در این طرح به جای امتحانات پایانی،معلم و شورای مدرسه مرجع صاحب صلاحیت تصمیمگیری تعیین شد.
طرح ارزشیابی توصیفی در سال 82 – 81 به صورت پیش آزمایشی در 25 کلاس در 5 استان (سیستان و بلوچستان، اصفهان، زنجان، شهر تهران و آذربایجان شرقی) اجرا شد. بعد از نقد و بررسی تجربه پیش آزمایشی و اصلاح و اعمال تغییرات لازم، طرح برای اجرای آزمایشی در سال 83 – 82 آماده شد.
در تاریخ 12/6/82 کمیسیون معین شورای عالی آموزش و پرورش دستورالعمل ارزشیابی توصیفی دانشآموزان را تصویب نمود. این دستورالعمل برای اجرای آزمایشی در کل کشور (100 مدرسه و 200 کلاس پایه اول ابتدایی) در نظر گرفته شد و بعد از تهیه مقدمات لازم، در شهریور ماه 82دوره توجیهی برای مجریان طرح که شامل معلمان، مدیران مدارس، کارشناس مسئولان استانی، مدیر گروه ابتدایی استان و ناظر علمی طرح در استان بود، در اردوگاه شهید باهنر تهران، برگزار شد. بعد از اجرای دوره و شروع سال تحصیلــی 83 – 82 بنا به درخواست دفتر ارزشیابی تحصیلی، گروه پشیتبانی طرح ارزشیابی توصیفی در استانهای مجری، شکل گرفت که اعضای این گروه عبارتند از:
- معاون آموزش عمومی سازمان
- معاون پشتیبانی سازمان
- مدیر گروه ابتدایی سازمان
- کارشناس مسئول ارزشیابی دوره عمومی سازمان
- ناظر علمی طرح در استان
- نماینده معلمان
این گروه با تشکیل جلسات منظم، ضمن بررسی روند اجرای طرح، حمایتهای لازم را برای اجرای با کیفیت طرح به عمل آوردند. همچنین در دفتر ارزشیابی، ستاد مرکزی طرح، تشکیل شد که در آن سه کمیته علمی، آموزش، توانمندسازی و نظارت، وظایفی را به عهده گرفتند.
در آذر ماه 82 کارگاه آموزشی ارزشیابی توصیفی به صورت قطبی برای معلمان مجری طرح، در پنج استان (آذربایجان شرقی، قزوین، کرمانشاه، خراسان و فارس) برگزار گردید. در این کارگاه معلمان مجری طرح به صورت کارگاهی با مهارتهای مشاهده و ارزشیابی عملکردی و تهیه پوشه کار، آشنا شدند. در راستای غنیسازی مهارتهای معلمان، برنامههای نظارتی و بازدید از مدارس مجری طرح انجام گرفت. گروههای متعدد بازدیده کننده از مدارس مجری طرح در سراسر کشور بازدید مینمایند. یکی از نیروهای محوری طرح، ناظران علمی استانها هستند. ناظران علمی، علاوه بر شرکت در جلسات گروه پشتیبانی با سرکشی به مدارس، مشکلات و مسائل اجرایی طرح را بررسی می نمایند و در صورت نیاز، رهنمودهای لازم را به معلمان ارائه میدهند. برای بررسی عمیقتر روند اجرایی طرح، همایش ناظرین علمی در شهر یزد در تاریخ سوم و چهارم اسفند ماه 82 برگزار گردید. ناظرین علمی استان، طی نشست دو روزه خود با تشکیل سه کمیته کاری با عنوانهای آینده طرح، مشکلات اجرایی طرح، مبانی نظری طرح، طرح ارزشیابی توصیفی را نقد و بررسی نمودند.این نشست در سال 83 با شعار آرامش مسافر کوچک سفر یاد گیری با ارزشیابی توصیفی در شهر قم تکرار شد0
در راستای تقویت و اشاعه طرح ارزشیابی توصیفی و با عنایت به ضرورت اهتمام به رویکردهای جدید ارزشیابی در فرآیند آموزش و کاهش ضررها و زیانهای ناشی از ارزشیابیهای سنتی، دفتر ارزشیابی تحصیلی و تربیتی اقدام به تهیه دو فیلم با عناوین «روی یک خط» و «سفید مثل گچ» نمود که پس از تهیه و تکثیر به کلیه استانها ارسال گردید.
شورای عالی آموزش و پرورش به پیشنهاد دفتر ارزشیابی تحصیلی و تائید پژوهشکده تعلیم و تربیت در مصوبه 710 خود مجوز اجرای سه ساله طرح را صادر نمود. بر این اساس این طرح تا پایان سال تحصیلی 85 - 1384 اجرا خواهد شد.
به دنبال این مصوبه دورههای آموزشی تکمیلی و مقدماتی برای مجریان جدید و قدیم طرح در استانها برگزار شد و با ورود تعداد 300 کلاس پایه اول به طرح، تعداد کلاسهای مجری طرح به 500 افزایش یافت و طبق برنامه پیشبینی شده 500 کلاس دیگر در سال 85 ـ 84، به طرح افزوده میشود.
به همین منظور برای تقویت و بهبود عملکرد نیروهای مجری طرح ارزشیابی توصیفی با هماهنگی دفتر آموزش و ارتقاء مهارتهای حرفهای و تربیت معلم دورههای آموزشی دیگری در نظر گرفته شد که در تابستان سال 84 برگزار میگردد.
این دورهها عبارتند از:
1 ـ دوره تربیت مدرس ارزشیابی توصیفی: این دوره برای تربیت نیروهای مجرب به منظور آموزش مجریان طرح در استانها برنامهریزی شده است.
2 ـ دوره مقدماتی ارزشیابی توصیفی: این دوره با توجه به افزایش تعداد کلاسهــــای مجری طرح در سال 85 ـ 84 برای معلمینی که به این طرح میپیوندند در نظر گرفته شده است.
3 ـ دوره تکمیلی: این دوره برای افزایش دانش و مهارت معلمان مجری طرح در نظر گرفته شده است.
4 ـ دوره آشنایی با ارزشیابی توصیفی: برای آشنایی کارشناسان و مدیران مدارس با ارزشیابی توصیفی

در زمینه ارزیابی از عملکرد کلی طرح به منظور به دست آوردن نقاط قوت و ضعف اجرای آن، دفتر ارزشیابی تحصیلی و تربیتی اقدام به جمعآوری گزارش ناظران طرح و نظریات معلمان، مدیران، والدین و کلیه دستاندرکاران نمود. این گزارش نشان میدهد که به طور کلی طرح ارزشیابی کیفی ـ توصیفی با توجه به ویژگیهای آن از جمله: توجه به ویژگیهای اجتماعی ـ عاطفی، توجه به عملکرد واقعی، افزایش علاقه به یادگیری، توجه به ارزشیابی مستمر و فرآیندی، تعامل بیشتر اولیاء با مدارس در زمینه امور تحصیلی دانشآموز، ارائه بازخوردهای پیوسته به دانشآموز و اولیاء برای بهبود عملکرد دانشآموز ـ تقویت ارتباط عاطفی بین معلم و شاگرد، از بین رفتن حس حسادت و رقابت کاذب ، افزایش استقلال دانشآموز ،حذف استرس و دلهره در دانشآموزان و اولیاء برای کسب نمرههای بالا، حذف اضطراب امتحان، شکوفایی خلاقیت و تفکر خلاق و سرانجام توجه به اهداف و معیارهای تعلیم و تربیت و برنامههای درسی دانشآموزان در ارزشیابی آنها که در مقایسه با ویژگیهای الگوهای رایج ارزشیابی پیشرفت تحصیلی که محور اصلی آنها بر مقایسه دانشآموزان با توزیع نرمال کلاس درس و وضعیت دیگر دانشآموزان است و با خود هیجانها و اضطرابهای کاذب و غفلت از اهداف و معیارهای اصلی برنامهها و مواد درسی را به همراه دارد، با استقبال و توجه روبرو شده، به عنوان یک طرح ضروی و مهم تلقی و خوانده شده است.
در گزارش به مواردی نیز به عنوان نقاط ضعف طرح اشاره شده است. از جمله: وقتگیر بودن و افزایش حجم کاری معلمان در مدرسه و خانه به دلیل تنوع ابزارها و عدم تناسب با حجم کتاب درسی، بالا بودن تعداد دانشآموزان کلاس، کمبود امکانات و تجهیزات متناسب با حجم فعالیت معلمان، اظهارنظرهای منفی و غیر کارشناسی از سوی برخی از معلمان.
در عین حال مشاهدات و نظریات نشان میدهد که اجرای آزمایشی طرح ارزشیابی کیفی ـ توصیفی در صورت توجه به ابعادی چون اطلاعرسانی و ترویج آموزشهای مستمر و تهیه کتابچهها و راهنماهای آموزشی، تأمین اعتبار و پشتیبانی مناسب مالی و اجرایی طرح و توجه به انگیزههای مالی معلمان و دستاندرکاران، بهبود ابزارها و آسانسازی و تکمیل گزارش پیشرفت تحصیلی و... میتواند در سالهای آینده و در کلاسهای بالاتر به تدریج به یک الگوی جایگزین تبدیل گردد.
از آنجا که نتایج و آثار طرحهای آزمایشی خصوصاً طرحهای مرتبط با حوزه تعلیم و تربیت را نمیتوان در یک دوره کوتاه مدت مورد مطالعه و بررسی قرار داد، با تصویب مجوز اجرای سه ساله طرح به وسیله شورای عالی آموزش و پرورش پژوهشکده تعلیم و تربیت موظف شد ارزیابی از طرح ارزشیابی توصیفی را به عهده بگیرد.
امید است با عنایت به اصول حاکم بر ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و اهداف تفصیلی طرح ارزشیابی توصیفی که بنیان آن بر شکوفا نمودن استعدادهای طبیعی دانشآموزان وآزادی و انتخاب است به نتایج قابل توجهی در زمینه اجرای این طرح برسیم.